Programlanabilir Lojik Kontrolörler (PLC’ler), endüstriyel otomasyon endüstrisinde çeşitli süreçleri kontrol etmek ve izlemek için yaygın olarak kullanılmaktadır. PLC’lerin temel işlevlerinden biri, motorlar, aktüatörler ve diğer mekanik cihazların hassas kontrolünü içeren hareket kontrolüdür. Bu makalemizde, PLC ile hareket kontrolünün temelleri, bu sürecin içerdiği bileşenleri, gerekli PLC programlama tekniklerini ve Mikrodev PLC cihazlarında gerçek uygulama örneklerini ele alacağız.
PLC’ye Giriş
Sitemizde yer alan başta “PLC Nedir?” blogumuz da olmak üzere pek çok rehber içeriğimizde de belirttiğimiz gibi PLC (Programlanabilir Lojik Kontrolör), endüstriyel otomasyon sistemlerinde kullanılan bir kontrol cihazıdır. PLC cihazları, plc programlama adı verilen bir yöntemle programlanabilir ve çeşitli plc giriş çıkış elemanları ile haberleşerek makine ve prosesleri kontrol edebilir. Bu bağlamda PLC, plc yazılımları ile desteklenen bir otomasyon cihazı olarak da tanımlanabilir.
Hareket kontrolü ise, bir mekanik sistemin hareketini istenen şekilde yönlendirmek için kullanılan bir otomasyon uygulamasıdır. Hareket kontrolü, plc sürücüsü adı verilen cihazlarla gerçekleştirilir ve plc otomasyon sistemlerinde önemli bir rol oynar. PLC sürücü, plc giriş çıkış elemanları arasında bir arayüz görevi görür ve plc programı ile belirlenen komutlara göre motor, servo, step motor gibi hareketli elemanları kontrol eder.
Hareket Kontrolü Nedir ve Neden Önemlidir?
Hareket kontrolü, bir PLC cihazının mekanik bileşenlerin, özellikle motorların, aktüatörlerin ve taşıyıcıların hassas ve kontrol edilmiş hareketini izleme ve kontrol etme yeteneğini ifade eder. Bu, endüstriyel otomasyonda önemli bir rol oynar, çünkü çeşitli üretim süreçlerinde verimlilik, doğruluk ve güvenliği sağlar.
PLC ile hareket kontrolü uygulandığında, üreticiler makinelerin senkronize ve koordineli hareketini başarabilir, bu da hassas konumlandırma, hız ve tork kontrolü anlamına gelir. Bu kontrol seviyesi, üretkenliği önemli ölçüde artırabilir, işleme sürelerini azaltabilir ve enerji kullanımını optimize edebilir.
Hareket kontrolü aynı zamanda robotik, paketleme, CNC işleme ve malzeme taşıma gibi karmaşık görevleri yerine getirmekte kritik bir rol oynar. Farklı hareket kontrol teknikleri, trajetori planlama, hız profilleri ve dijital konum kontrolü gibi kullanılarak PLC cihazları, bu görevleri doğru bir şekilde gerçekleştirebilir ve gerekli spesifikasyonları karşılayabilir.
PLC Cihazları ve Hareket Kontrolündeki Rolünün Anlaşılması
PLC cihazlarının, endüstriyel otomasyonda çeşitli süreçleri kontrol etmek ve izlemek için yaygın olarak kullanılan elektronik cihazlar olduğundan bahsetmiştik. Bu cihazlar, sensörlerden ve anahtarlarından gelen giriş sinyallerini alır, bunları önceden tanımlanmış programa göre işler ve ardından motorları, aktüatörleri ve diğer cihazları kontrol etmek için çıkış sinyalleri üretir.
Hareket kontrolü söz konusu olduğunda, PLC cihazları genel sistemin kritik bir parçası olarak işlev görürler. Bilgiyi sensörlerden hız, konum ve ivme gibi hareket parametreleri hakkında alır ve ardından programı kullanarak uygun kontrol sinyallerini hesaplar ve üretir.
PLC ile hareket kontrolü işlevini yerine getirmenin temel avantajlarından biri, karmaşık mantığı işleyebilme ve hızlı hesaplamalar yapabilme yetenekleridir. Bu, hareket parametrelerinin gerçek zamanlı izlenmesine ve ayarlanmasına olanak tanır, böylece hassas ve doğru kontrol sağlanır.
Ayrıca, PLC cihazları, hareket senkronizasyonu, trajetori planlama ve hata düzeltme gibi gelişmiş işlevselliği de sağlayabilir. Bu özellikler, üreticilere birden fazla makinenin senkronize ve koordineli hareketini başarma yeteneği sağlar, bu da bağlantılı olarak sistemlerin verimliliğini ve üretkenliğini destekler.
PLC ile hareket kontrolünü uygulamak için doğru PLC donanımını ve yazılımını seçmek, cihazı uygun şekilde yapılandırmak ve programlamak önemlidir.
Adım Adım: PLC ile Hareket Kontrolü Nasıl Gerçekleştirilir?
Bu bölümde, PLC cihazları ile hareket kontrolünü nasıl gerçekleştireceğinize dair adım adım bir rehber sunacağız. Bu adımları takip ederek endüstriyel otomasyon sisteminizde etkili bir şekilde hareket kontrolü uygulayabileceksiniz.
Adım 1: Doğru PLC Donanımını Seçin
İlk adım, hareket kontrol ihtiyaçlarınıza uygun bir PLC donanımını seçmektir. Giriş/çıkış noktalarının sayısı, iletişim yetenekleri, işleme gücü ve mevcut sisteminiz ile uyumluluk gibi faktörleri hesaba katarak doğru donanımı seçebilirsiniz. Bu bağlamda PLC ile hareket kontrolünün karmaşıklığını ve performans taleplerini etkili bir şekilde yönetebilecek bir PLC cihazı seçmek kritiktir.
Adım 2: PLC Cihazını Kurun ve Yapılandırın
PLC donanımını seçtikten sonra, cihazı kurma ve yapılandırma aşamasına geçebilirsiniz. PLC cihazınızı yerli PLC üreticisi Mikrodev’in talimatlarına göre doğru bir şekilde monte edin. Ardından sensörler, anahtarlar, motorlar ve diğer bileşenlerle gerekli elektrik bağlantılarını kurun.
Adım 3: Hareket Kontrol Programı Geliştirin
Programlama, hareket kontrolünde kritik bir adımdır. Belirli hareket kontrol gereksinimlerinize bağlı olarak, merdiven mantığı veya yapılandırılmış metin gibi bir programlama dili kullanarak hareket kontrol programı geliştirin. Hareket parametrelerini hesaplama, motorları kontrol etme ve hareket geri bildirim sinyallerini izleme mantığını tanımlayın.
Adım 4: Programı Test Edin ve Onaylayın
Hareket kontrol sistemini devreye almadan önce programı test etmek ve onaylamak esastır. Programın istendiği gibi çalıştığından emin olmak için simülasyon araçları veya bir test ortamı kullanın. Farklı senaryoları test edin ve PLC cihazının hareket parametrelerini doğru bir şekilde kontrol ettiğinden emin olun.
Adım 5: Hareket Kontrol Sistemini Ayarlayın ve Optimize Edin
Program onaylandıktan sonra, hareket kontrol sistemini ayarlayın ve optimize edin. Hareketin doğruluğunu, hızını ve senkronizasyonunu artırmak için ayarlamalar yapın. Sistemin performansını analiz edin, iyileştirme için potansiyel alanları belirleyin ve hareket kontrol işlevselliğini optimize etmek için gerekli ayarlamaları yapın.
Bu adımları takip ederek, PLC ile hareket kontrolünü etkili bir şekilde gerçekleştirebilirsiniz.
PLC, yani programlanabilir lojik kontrolörlere dair daha fazla teknik detay öğrenmek isterseniz “Mikrodev PLC Cihazlarda MODBUS TCP Protokolleri ve Uygulamaları”, “PLC’de Veri Yönetimi Nedir, Avantajları Nelerdir?”, “Verimliliği Artırmak: PLC Programlamada MODBUS Gateway Kullanımı”, “Takvim ve Zamanlama Fonksiyonlarının Endüstriyel PLC Programlamadaki Önemi”, “PLC ve RTU Arasındaki Farklar Nelerdir?”, “PLC Programlamada Eş Yaşlandırma Fonksiyonları İle Bakım Maliyetleri Nasıl Düşürülür” ve “PLC’ye Dair Sıkça Sorulan Sorular”, konulu teknik blog içeriklerimiz de PLC alanına dair sorularınıza çözümler sunmaya ve bu çözümleri Mikrodev cihazları üzerinden açıklamaya yardımcı olacaktır.
Mikrodev PLC Cihazlarında Hareket Kontrolü Uygulama Örnekleri
Türkiye’nin sektöründe önce PLC firması Mikrodev, yerli üretim plc ürünleri ile endüstriyel otomasyon alanında pek çok başarılı projeye imza atmıştır. Mikrodev PLC cihazlarında aralarında hareket kontrolü de olan alanlarda sahadaki uygulama örneklerinden birkaçı şu şekilde sayılabilir:
- Aramco Acil Kapatma Sistemi: Dünyanın en değerli ilk üç şirketi arasında yer alan Suudi Arabistan’ın petrol şirketi Aramco, 50’den fazla istasyonda bulunan tesislerinin Acil Kapatma Sistemi kontrollerinde MP211 Serisi Mikrodev PLC ürünlerini tercih etmiştir. Bu sistem, olası bir yangın, sızıntı, patlama gibi acil durumlarda tesislerin güvenli bir şekilde kapatılmasını sağlar. Mikrodev PLC’ler, tesislerin durumunu izler, alarm verir ve gerekli müdahaleleri yapar.
- Arçelik Kumanda Test Sistemi: Global pazardaki güçlü beyaz eşya ve dayanıklı ev aletleri üreticisi ARÇELİK için üretimi yapılan televizyonların uzaktan kumandalarının kalitesini artırmak için MP110 serisi Mikrodev PLC ve Viewsmart Mikrodev SCADA ürünlerini kullanılarak, 3 eksenli hareket edebilen test sistemi geliştirildi. Geliştirilen hareket kontrol sistemi ile uzaktan kumandanın farklı mesafe ve açılardaki performans çıktıları sürekli kayıt altına alınabiliyor.Aşağıda yer alan paylaşım postumuzda Arçelik Kumanda Test Sistemi projesine dair detayları videomuzda izleyebilirsiniz.
