SCADA Nedir ve SCADA Sistemleri Nasıl Kullanılır?

SCADA Nedir ve Otomasyon Süreçlerindeki Yeri Nedir?

İngilizce açılımı “Supervisory Control and Data Acquisition” olan SCADA sistemleri, endüstriyel süreçlerin kontrol ve izlenmesine olanak sağlayan, geniş kapsamlı ve merkezi bir otomasyon sistemidir. SCADA, enerji, su yönetimi, petrokimya, gıda ve içecek, imalat ve ulaştırma gibi endüstrilerde işletmelerin üretim süreçlerini etkin bir şekilde yönetmelerine yardımcı olur. Bu makalemizde, “SCADA nedir?” sorusuna yanıt ararken SCADA sistemlerinin kapsamlarına, kullanım alanlarına ve otomasyon süreçlerindeki faydalarına konu başlıkları ile değineceğiz.

SCADA Nedir ve Ne İşe Yarar?

Teknik açıdan SCADA sistemleri, merkezi bir ana sunucu içeren, bir veya daha fazla alanda veri toplama ve kontrol ünitesinde faaliyet gösteren veya cihazların ve veri unsurlarının uzaktan izlenmesi ve kontrol edilmesinde kullanılan standart ve özel yazılımların bir koleksiyonundan oluşan endüstriyel bir ölçüm ve kontrol sistemi olarak tanımlanabilir. Bu anlamda SCADA yazılımı prensip olarak izleme, kontrol, veri toplama, veri kaydı ve saklama fonksiyonlarını yürütür. Yukarıda da belirtilen İngilizce açılımından da anlaşılacağı gibi, tam bir kontrol sistemi değildir; ancak denetim seviyesine odaklanır.

Bu bağlamda SCADA sistemlerinin, endüstriyel süreçlerin izlenmesi ve kontrolü için kullanılan bir otomasyon sistemi olduğu dile getirilebilir. SCADA nedir sorusuna istinaden bu sistemler, gerçek zamanlı veri toplama, süreç kontrolü ve süreç optimizasyonu için kullanılır; ayrıca bu sistemler merkezi bir bilgisayar üzerinden dağıtılmış donanım ve yazılım bileşenleri arasındaki veri alışverişini yönetir ve işler. Bu bileşenler, kontrol ve izleme fonksiyonlarını yerine getirir, bu nedenle süreçlerin sağlıklı ve verimli bir şekilde çalışmasını sağlar. SCADA nedir, tanımsal olarak açıkladıktan sonra bu sistemlerin kullanım detaylarına geçebiliriz.

SCADA Sistemleri Nerelerde, Hangi Endüstrilerde Kullanılır?

SCADA sistemleri, günümüzde endüstri alanında birçok uygulamada aktif olarak kullanılmaktadır. Bunların başlıcaları günlük hayatlarımızı da yakından ilgilendiren enerji yönetimi, doğal kaynakların yönetimi, ulaştırma ve imalat sanayi, temiz su ve atık su yönetimi gibi alanlardır. SCADA sistemleri 21. yüzyılda hayatın olağan akışının sürdürülmesi için artık elzem olan yüksek teknoloji ve mühendislik çözümleridir.

Enerji: Elektrik iletim ve dağıtım şebekeleri, yenilenebilir enerji, enerji yönetimi ve enerji üretim tesisleri gibi alanlarda SCADA sistemleri kullanılır. Bu sistemler, enerji üretimi, iletimi ve dağıtımında daha etkin bir kontrol ve verimlilik sağlar.

İçme Suyu ve Atıksu Yönetimi: SCADA sistemleri, içme suyu temini ve arıtma, atıksu arıtma, su şebekeleri ve sulama sistemleri gibi alanlarda kullanılır. Bu sayede dünyamızda sınırlı olan su kaynaklarını ve altyapılarını daha verimli ve güvenilir bir şekilde yönetmek mümkün olmaktadır.

Petrokimya ve Gaz: Rafineriler, gaz dağıtım ve depolama tesisleri, boru hattı izleme ve kontrol gibi petrokimya ve gaz endüstrisinde SCADA sistemlerinden önemli ölçüde faydalanılır. Bu sistemler, tehlikeli maddelerin güvenli ve etkili bir şekilde işlenmesi ve taşınması için gerekli kontrolleri sağlar.

Gıda ve İçecek: Entegre SCADA sistemleri günlük hayatımıza daha yakın olarak gıda ve içecek üretimi, paketleme ve depolama tesislerinde de kullanılır. Üretim süreçlerinin verimliliğini ve kalitesini artırarak, ürünlerin uygun standartlarda üretilmesine destek olur. Fabrikasyondaki insani hataların büyük ölçüde önüne geçer.

İmalat: Otomotiv, tekstil, kimya, metalürji gibi imalat sektörlerinde özellikle gelişmiş ülkelerde SCADA sistemleri artık standart teknolojik çözümler haline gelmiştir. Tesislerdeki tüm üretim süreçlerini optimize etme ve daha üstün ürün kalitesi sağlama konusunda bu teknolojiler kritik önem taşır.

Ulaştırma: Havaalanları, limanlar, demiryolları ve otoyollar gibi ulaşım altyapılarında SCADA sistemleri yaygın olarak kullanılır. Bu sistemler, trafik yönetimi, güvenlik ve altyapı bakımı gibi süreçleri daha yetkin ve sistematik biçimde yürütülmesini sağlar.

Otomasyon Endüstrisinde Scada Sistemlerinin Sunduğu Avantajlar Nelerdir?

Otomasyon endüstrisinde süreçleri ve sistemleri izlemek, kontrol etmek ve yönetmek için kullanılan SCADA sistemleri, operasyonların verimliliğini artırmak, maliyetleri düşürmek ve üretim süreçlerini optimize etmek için kilit bir rol oynar.

‘SCADA nedir’ bu tanımı ve uygulama alanları ile öğrendikten sonra bu sistemlerin otomasyon endüstrisindeki yerini ve sunduğu çeşitli avantajları şu şekilde açıklayabiliriz:

Gerçek Zamanlı Veri Toplama ve İzleme: SCADA sistemleri, sürekli olarak endüstriyel süreçlerden veri toplar ve bu verileri anında analiz ederek gerçek zamanlı izleme imkanı sunar. Gerçek zamanlı ve tarihsel verilerin toplanması ve analiz edilmesi, süreçlerin performansını ve kalitesini değerlendirmeye ve iyileştirmeye yardımcı olur. Bu sayede, operatörler süreçlerin durumunu sürekli olarak takip edebilir ve gerekli durumlarda müdahalede bulunabilir.
Uzaktan Kontrol ve Yönetim: SCADA sistemleri, endüstriyel süreçlerin uzaktan kontrol edilmesini ve yönetilmesini sağlar. Bu, operatörlerin fiziksel olarak süreçlerin yanında olmasına gerek kalmadan süreçleri kontrol etmesine ve yönetmesine olanak tanır. Bu da işletmelerin işgücü ve enerji maliyetlerini azaltmasına yardımcı olur. Endüstri 4.0 sanayi devrimi sonrası dönemde global çerçevede uzaktan erişim ve yönetim sistemlerinin önemi geri döndürülemeyecek biçimde artmış ve proseslerdeki yeri sağlamlaşmıştır.
Alarm ve Olay Bildirimi: SCADA nedir’in bir diğer göstergesi olarak bu sistemler, olağan dışı durumların ve süreçlerin hızlı ve etkili bir şekilde tespit edilmesi ve yönetilmesini sağlar. Bu sistemler sayesinde, süreçlerde meydana gelen anormal durumlar veya olaylar tespit edebilir ve operatörleri uyarmak için otomatik alarm ve bildirimler gönderebilir. Bu, zamanında müdahale imkanı sağlayarak, sistemlerin daha güvenilir ve stabil çalışmasına katkıda bulunur. Sonuç olarak, anlık kriz yönetimi de kolaylaşır, hatta belli bir sisteme oturabilir.
Veri Analizi ve Raporlama: Bu sistemler toplanan verileri analiz ederek, süreçlerin performansını değerlendirmeye ve iyileştirme önerileri sunmaya olanak tanır. Ayrıca, işletmelerin süreçlerini daha iyi anlamalarına ve yönetmelerine yardımcı olacak detaylı raporlar hazırlayabilir. Süreçlerin bu biçimde gerçek zamanlı izlenmesi ve kontrolü sayesinde üretim aşamalarının verimliliği ve güvenilirliği de artar. Bu bağlamda SCADA nedir sorusuna verilebilecek bir başka cevap da görevleri açısından veri analizi ve raporlama olabilir.
Enerji ve Kaynak Kullanımı Optimizasyonu: SCADA nedir dendiğinde bu sistemler, belirtildiği üzere enerji ve kaynak kullanımını yakından izleyerek, işletmelerin enerji ve kaynak tasarrufu sağlamasına da ölçülebilir katkılarda bulunur. Bu optimizasyon yetisi sayesinde pek çok endüstriyel alanda, çağımızın öncelikli bileşenlerinden olan sürdürülebilirlik kriterlerine de destek olur.
Protokol Entegrasyonu: SCADA sistemleri, Mikrdodev yerli PLC ve yerli RTU ürünleri üzerinden Modbus TCP, MQTT, IEC104, DNP3 gibi endüstriyel iletişim protokolleri ile uyumlu olarak haberleşebilmektedir, ayrıca marka bağımsız olarak bu protokollere sahip farklı cihaz ve sistemlerin bir arada çalışmasına imkan sağlar. Bu, endüstriyel süreçlerin esnek ve modüler bir yapıya sahip olmasına katkıda bulunur.

İçme Suyu Yönetimi ve Atık Su Otomasyonunda SCADA Sistemlerini Kullanmanın Avantajları Nelerdir?

Bu noktaya kadar ‘SCADA nedir’ ve SCADA sistemlerinin endüstriyel alanlardaki uygulamaları ve sunduğu faydalar nelerdir, bu detayları ele almaya çalıştık. Bu bölümde ise büyük şehirlerdeki ve gelişmiş kentlerdeki hayati altyapı uygulamaları arasında yer alan atık su otomasyon sistemlerinde SCADA (Supervisory Control and Data Acquisition) sistemlerini kullanmanın avantajlarına yer vereceğiz.

Farklı endüstriyel alanlarda olduğu gibi içme suyu yönetimi ve atık su arıtma tesislerinde de SCADA sistemlerinden yararlanmak daha verimli, güvenli ve sürdürülebilir bir otomasyon için oldukça önemli bir hale gelmiştir. İçme suyu yönetiminde ve atık su otomasyonunda SCADA sistemlerini kullanmanın avantajlarını da yukarı belirttiğimiz kriterler çerçevesinde gerçek zamanlı izleme, uzaktan erişim ve kontrol, alarm ve olay bildirimi, veri toplama ve analizi, enerji ve kaynak optimizasyonu olarak listeleyebiliriz. Ayrıca içme suyu yönetiminde ve atık su tesislerinde SCADA kullanımı, tesis genelinde farklı ekipman ve süreçler arasında entegrasyon sağlayarak, süreçlerin daha esnek ve uyumlu bir şekilde çalışmasını da destek olur. Bunun yanı sıra su yönetimi sistemlerinde SCADA kullanımı, su yönetimi tesislerinin işletme ve bakımını kolaylaştırır. Bu da işletmelerin süreçlerini daha hızlı ve daha düşük maliyet ile yönetmesine olanak tanır. Artık SCADA nedir sorusuna kapsamlı cevaplar verdiğimize göre, Mikrodev’in yerli SCADA çözümlerine göz atabiliriz.

Su Yönetimi İçin Mikrodev Yerli SCADA Çözümleri

İçme suyu ve atık su yönetiminde Mikrodev yerli SCADA çözümleri, etkili ve sürdürülebilir bir su yönetimi için ayrıca bir dizi ek avantaj sunar. ViewPLUS SCADA yazılımının kullanıldığı Mikrodev SCADA sistemlerinde, suyun arıtma sürecindeki parametrelerini izlenerek, suyun kalitesinin yanı sıra suyun dağıtımını ve depolanması da kontrol edilmektedir. Toplanan veriler günlük, haftalık, aylık ve yıllık olarak izlenebilir ve raporlanabilir. Pompa vanası oto/manuel kontrolleri ve saha ekipmanlarının olası alarm takibi de sistem üzerinden gerçekleştirilir. Grafik harita desteği sayesinde sistem harita üzerinden canlı olarak da izlenebilir.

Bu bağlamda etkili olarak kullanılan Mikrodev SCADA sistemi, su arıtma tesislerindeki işletme maliyetlerini azaltır ve işletme verimliliğini artırır. SCADA sistemi, suyun dağıtımını ve depolanmasını kontrol ettiğinden ötürü işletmelerin yanı sıra su kaynaklarının daha verimli kullanılmasına da destek olur. Sonuç olarak içme suyu ve atık su arıtma SCADA sistemleri hem endüstriyel uygulamalar açısından hem su kaynakları göz önüne alındığında hayati bir araç haline gelmiştir.

Bu avantajların yanı sıra Mikrodev yerli SCADA çözümleri ile özelleştirilebilirlik ve entegrasyon yeteneği ile öne çıkar. Mikrodev’in sunduğu yerli SCADA çözümleri, içme suyu ve atık su yönetimi süreçlerine özelleştirilebilir ve bu sayede, farklı endüstrilerde ve tesislerde etkili su yönetimi için esnek ve uyumlu çözümler üretmek mümkün olur. Ayrıca, tesis genelinde farklı ekipman ve süreçler arasında entegrasyon sağlanarak su yönetimi süreçlerinin optimizasyonu üst seviyeye çıkar. İçme suyu ve atık su yönetiminde gerçek zamanlı izleme ve kontrol sağlayan Mikrodev yerli SCADA çözümleri sürekli performans analizi ve değerlendirmesi yaparak, hızlı müdahale edilmesi gereken durumları anlık olarak bildirir. Bu sistemler ‘yerli SCADA nedir?’ sorusuna da Mikrodev çözümleri ile cevap vermektedir.

Enerji ve kaynak optimizasyonu ve uzaktan erişim konularında da su yönetimi süreçlerinin güvenli biçimde işlemesini sağlayan Mikrodev SCADA çözümleri, yerli teknoloji kullanarak geliştirilmiş SCADA sistemleri ile Türkiye’nin otomasyon süreçlerinde gelişmesine hizmet etmektedir. Sunduğu yerli SCADA çözümleri ile Mikrodev ülkemizin teknolojik bağımsızlığını güçlendirmeye de öncülük etmektedir. İçme suyu SCADA sistemleri ve atık su arıtma otomasyonunda kullanılan Mikrodev cihazları için çözümler sayfamızı ziyaret edebilir, işletmenizde Mikrodev ürünlerini kullanarak hızlıca siz de çözüme ulaşabilirsiniz.

Mikrodev’in şimdiye kadar ülkemizde gerçekleştirdiği büyük ölçekli içme suyu SCADA sistemleri ve atık su SCADA sistem yönetimi uygulamalarına dair projelerden birkaçını önceki haberlerimiz arasında bulabilirsiniz:

Diğer İletiler

Tüm İletiler